Web 3.0 Hakkında Her Şey

İnternet dünyasının heyecan verici evrimi on yıllar evvel başladı. Ancak yeni nesil teknolojinin gelişim hızı sayesinde bu evrimin yerini artık devrimler almış durumda. Çünkü 80’li yıllarda başlayan Web 1.0 macerası on yıldan az bir zaman diliminde dönüştü ve dünyanın sosyal medyayla iç içe geçtiği bir pazar yerine dönmesini sağladı. İnsanların birbiriyle olan iletişiminden haberleşme ağının dinamizmine değin her alanda aktifliğini sürdüren internet ortamı günümüzün interneti Web 2.0’a dönüştü.

Bugün sana tüm internet kullanıcılarını, hatta kullanmayanları bile gelişiyle bambaşka bir yaşam şekline davet eden Web 3.0’ı anlatacağız. Ancak bilmen gereken en mühim şeylerden biri böylesine etkileyici bir değişim ve dönüşümün adı olan Web 3.0’ı anlamak için önce 1.0 ve 2.0 hakkında bilgi sahibi olman gerektiği.

Meraklanma! Biz A’dan Z’ye Web serüvenini hap gibi yutmanı sağlayacağız! Böylece sen de yakın gelecekte seni bekleyen Web 3.0 devriminin ortaklarından biri olurken, bilmen gereken her konuya hakim olacaksın. O halde önce güvenlik; kemerleri bağla önce geçmişe sonra da sonsuz geleceğe hazırlan!

Web 3.0’dan Önce Neler Yaşandı?

İnternetin ilk ortaya çıkış dönemi herkes için dönemin şartlarına göre hayal ürünü bir konseptti. Sanal bir ortamda web siteleri aracılığıyla insanlara ulaşmak ve oradaki verilere erişmek adeta film senaryosu gibi görünüyordu. Ancak yılmaz teknoloji neferleri bu umutsuzluğu kodlarıyla ortadan kaldırdı ve internet insanların hayatına girmiş oldu.

Web 1.0 Dönemi

Genel olarak internetin ilk kullanım evresine Web 1.0 dönemi denir. Bu evrenin en temel özelliği; linklerle erişimi mümkün olan sayfaları ziyaret ederek oradaki akışı görmenin mümkün olmasıdır. Yani tek taraflı bir sunum ve tek taraflı bir okumanın gerçekleştiği, sunan ve sunulan kişilerin ayrı ayrı kullanımının olduğu bir düzen hakimdi.

Bir yazı, zamanla bir fotoğraf ya da bir görsel; site yöneticisi tarafından linke ekleniyordu ve kullanıcılar bu linke bilgisayarlar aracılığıyla ulaşarak oradaki veriyi görebiliyorlardı. Oldukça basit ve pasif bir kullanım döngüsü hakimdi. Bu kullanımın statik yapısı sitenin yönetimiyle kullanıcısının aktif iletişimi için gerekli zemini oluşturamıyordu. Yani kullanıcı ne mevcut içeriğe yorum yapabilir ne onu paylaşabilir ne de olmasını istediği değişikliklerden söz edebilirdi. Anlayacağın Web 1.0 aslında bilginin tek taraflı vizyonuydu.

Web 2.0 Dönemi

Milenyum çağının başlamasıyla internet gelişiminin başka bir eksene kaydığına şahitlik ettik. Bu eksen değişikliği aktif internet kullanımının en verimli adımıydı. Site akışı ve yönetiminin kullanıcıyla aktif iletişiminin mümkün olduğu sistemsel dönüşüm döneminin adı Web 2.0’dı.

Web dönüşümünün 2. dönemi aslında bugün kullandığımız tüm sosyal medya platformlarının, dünyanın iletişim ve sanal alem devlerinin temelini atan; günümüzdeki iletişimin kodlarını yazan bir evrimdir. Hala ağırlıklı kullanımını hayatımızda hissettiğimiz bu evrimin başlangıcı; farklı mobil cihazların internet ortamına girişi ve kullanıcıların içerik üretiminde paydaş olmasıyla mümkün olmuştur.

İnternetin ilk kullanım döneminde tek taraflı olan bilgi yansıması, ikinci evrenin başlamasıyla birlikte kullanıcı odaklı bir hal almıştır. Yani bugün kullanılan tüm sosyal medya platformları, web siteler ve online adreslerde; içerikler aslında kullanıcılar tarafından üretilir. Kendi üretip kendi kullanan bir kullanıcı kitlesinin var oluşu Web 2.0 dönüşümü sayesinde gerçekleşmiştir. Facebook, Instagram, Pinterest, TikTok ve daha niceleri… Aslında her biri kullanıcısının bilgi ve veri akışıyla varlığını devam ettiren sosyal mecralardır.

Web 3.0’ın Doğuşu

Her iki dönemde de kullanıcının akışta pasifliği ve aktifliği üzerine kurulu bir değişim söz konusu oldu. Ama bildiğin gibi teknoloji daima akıl almaz dönüşümlerin sahnesi konumunda yer alıyor. “Dünya elimizin altında daha ne olacak ki” diyenlere aldırmadan Web dünyası, değişimine hız kesmeden devam ediyor. Şimdi sıra geldi tüm bu tarihsel süreç gezimizin ardından aslında bugün konuşacağımız devrim niteliğindeki gelişime!
Web 3.0 bugünün internet kullanımını ve geleceğin Web alışkanlıklarını baştan aşağı değiştireceği tahmin edilen en özgün senaryolardan biri. Bugün 2.0 ile sahip olduğumuz aktif ama güdümlü internet ağının gelecekte bireysel ve özgün konseptte kullanımını sağlayan bu değişim evresinde sen de yerini al!

Bu sisteme dair gereken tüm ayrıntılara hâkim olmak ve kullanıcısı olduğun günler geldiğinde avantajlı olmak istiyorsan doğru yazıyı okuyorsun. Bir internet ve sosyal ağ kullanıcısı olarak Web 3.0 hakkında bilmen gereken ne varsa işte tam karşında!

Web 3.0 Nedir? Ne İşe Yarar?

Web kullanımının merkeziyetsiz (Decentralized) bir sistem üzerine kurulu olması adına planlanan ve “bireyden bireye” konseptiyle tasarlanan Web 3.0; aslında insanların kendi ağlarını yaratabileceği ve internet kullanımının yönetim güdümünde olmadığı bir dönüşümün adıdır.

Bugün kullanımı süren internet ağının temel özelliği kullanıcılar ve veri akışı sağlayan yönetimler arasında aktif bir iletişim sağlanması. Bu iletişim sunulan veri ve üretimin kullanıcılar tarafından yaratıldığı platformlarda da desteklenir. Yani anlayacağın 2.0’ı aslında kullanıcıları var eder.

Web 3.0’da üretici eserini, gazeteci haberini, kullanan herkes yazısını, içeriğini ya da görselini arada bir aracı olmadan; doğrudan iletmek istediği kanala ya da topluluğa aktarabilir. Bugün kullandığımız sistemin yönetim mekanizması merkeziyetçi bir konsept içerir. Ancak 3.0 devrimi kullanım güdümünün yalnızca kullanıcıda olduğu bir internet zeminini tasvir eder.

Bir sosyal medya hesabın varsa ya da herhangi bir sanal mecraya üyeysen, o alanın politikalarına uygun şekilde ve sana verilen yetki kadar hareket kabiliyetin oluyor. Web 2.0’da kendini ifade hakkı bulduğun her alan aslında başkalarının tekelinde ve şarteli indirdikleri anda tüm iletişimini kaybediyorsun. Ancak Web 3.0, kullanımı sana ait özgün bir ortamın oluşmasını ve yönetim kabiliyetinin yalnızca sende olmasını sağlıyor.

Web 3.0 Özellikleri ve Yenilikleri

Web 3.0 denince senin için en yalın hali “kişinin interneti” olmalı. Bugün telefonu eline aldığında herhangi bir bilgiye erişmek için girdiğin tarayıcıya aradığın şey neyse onu yazıyorsun. Sonra o tarayıcı kendi sunucusunda işli ve aradığınla ilgili olduğunu düşündüğü şeyleri senin için sıralıyor. Ancak aynı zamanda senin ne aradığını da bir yandan kayıt altına alıyor. İşte Web 3.0, tam olarak bu merkeziyetçi sistemin ve aracı kurumların ortadan kalkması anlamına geliyor.

Üyesi olduğun sosyal medya platformları, sanal mecralar, sayfalar veya siteler aslında merkezi bir sistem sürücüsüne ve sunuculara bağlılar. Bu durumda her üyelik işlemi için girdiğin tüm bilgiler aynı zamanda bu merkezde toplanıyor ve bir data oluşturuluyor. Zaman zaman duyduğun kişisel veri skandalları da aslında bu dataların para karşılığı satılmasıyla meydana geliyor.

Web 3.0’da senin verilerin ve üretimlerin hiçbir merkezi yönetim datasına kaydedilmiyor ve kimse tarafından depolanmıyor. Bu sayede Web 3.0 aslında internette güvenliğin tam kapasite uygulandığı bir zemine kavuşmanı sağlıyor.

Web 2.0 ve Web 3.0 Arasındaki Farklar

Şu anda sahip olduğun internet kullanımının, Web 2.0 modelinin temelinde; bilgi akışı ve veri girişi merkeziyetçi bir yapıyla yönetiliyor. Yani kendine ait olduğunu düşündüğün tüm sayfa ve üyeliklerinde yapacağın her hareketin onayı için bir merkezin denetiminden geçiyorsun.

Sosyal medya hesaplarında veya kayıt için bilgi sağladığın üyeliklerde aktardığın bilgiler de yine bu merkezi yapıda toplanıyor ve saklanıyor. Senin sandığın tüm o sayfalara, sitelere ve üyeliklere yalnızca yönetici mekanizma izin verirse ulaşabiliyorsun.

Web 3.0 konsepti ise herhangi bir merkezi sistemin güdümünde olmadan, internet kullanımının ve yönetiminin senin elinde olmasını hedefleyen bir tasarım. Bu sistemde App kullanımları bile “D’App (Decentralized App)” yani merkeziyetsiz App’ler olarak tasvir ediliyor.

Web sitesinden sosyal profile, sanal üretim araçlarından App’lere değin tüm internet gereçlerinin bağımsız bir modellemeyle işlediği Web 3.0 kullanımı; yeni nesil özgün internet ortamının yaratılması ve üst varyasyonların geliştirilmesi için tüm hızıyla bize doğru yaklaşıyor!

Web 3.0 Örnekleri

İnternet kullanımında dünya devleri tüm sistemi ele geçirmiş gibi görünse bile; Web 3.0 modelinin ilk tomurcukları kendini göstermeye başladı. Kripto paralar ve NFT gibi nitelikli bireysel atılım mecraları bunun en önemli göstergelerinden birkaçı.

Herhangi bir merkezden emir almadan, bloklanmadan, sistemin dışına atılmadan veya baskı görmeden, veri depolaması yapılmadan; özgün içeriklerin bireyden bireye ulaşmasını sağlayan bu alanlar geleceğin 3.0 Web kullanımına yönelik ilk haberciler desek yeridir.

Web 3.0 ve Metaverse İlişkisi

Bildiğin gibi son dönemlerin en sık duyulan teknoloji terimleri arasında Metaverse yer alıyor. Metaverse aslında 3 boyutlu bir dünyanın online ortamda kurulabildiği ve gerçek yaşamla sanal ortamın iç içe geçebildiği bir dünya anlamına geliyor.

Bu dünya nesnelerin online ortamda var edilebilmesi ve kullanılabilmesi sayesinde gerçek dünyada yaşanan her şeyin sanal gerçeklikte de yaşanabilmesini sağlayacak. Gezi, gözlem, eğlence, üretim ve daha nice işlev tıpkı gerçek hayatta olduğu gibi sanal bir dünya ile çok yakında hayatımıza girecek.

Web 3.0 aslında Metaverse ve benzeri sanal gerçeklik tasarımlarının altyapısını oluşturuyor. Bugün sahip olunan internet ağının yönetim kabiliyeti yalnızca birkaç büyük yatırımcının ve bağıl şirketlerinin elinde. Web 3.0’ın bize tanıdığı özgün alan kullanımı Metaverse dünyasına yepyeni bir özellik daha katacak. Yönetimi ve sahipliği kullanıcısıyla özdeşleşen Metaverse tasarımları ile başka bir merkezin güdümünde olmadan ve algoritmaların algısıyla beslenmeden sanal dünyanın inşası mümkün hale gelecek!

Web 3.0 Ne Zaman Çıkacak?

İnternetin icat edilmesinden bugüne değin yaşanan her gelişme aslında zamana bağlı bir evrimin parçasıydı. Her katmanda bir öncekinden daha fazla kullanıcı katılımını hedefleyen, daha çok insana ulaşmayı sağlayan ve daha nitelikli bir internet zemini mümkün kılındı. Tıpkı Web 1.0 ve 2.0 dönüşümünde olduğu gibi değişim bir nebze zamana ve katılıma bağlı. Ancak Web 3.0 kullanımı şimdiye değin internet ortamı için yapılan tüm değişiklikler ve gelişmeler arasında bir evrim değil bir devrim olarak nitelendiriliyor ve dönüşümün tarihi sanıldığından çok daha yakın!

Aslına bakarsan Web 3.0 yavaş yavaş hayatımıza girmenin ilk adımlarını atmış durumda. Bugün tüm dünya borsalarını, yatırımlarını ve gelecek planlarını bile yakından etkileyen; finans piyasalarında dalgalanmalara sebep olan kripto paralar bunun en temel örneklerinden biri. Yani 3.0 modeliyle üretilen herhangi bir veri bile şu anda gerçek hayatın işlevsel alanlarından birini alt üst etmeye yetebiliyor.

İnternet camiasının ve her internet kullanıcısının yakından takibini gerektiren Web 3.0’a dair geçmişten bugüne, bugünden geleceğe uzanan yazımızda aklındaki tüm sorulara yanıt bulmanı istedik. Bilmen gereken tüm detayları özenle ekledik. Son sözümüz elbette dijital finans dünyasına adım atman için olacak. Çünkü artık hayatın her alanında olduğu gibi finansal servislerde de tüm avantajlar online kullanımda!

7/24 para transferi yapabileceğin, Cashback kazançlarını katlarken oyundan dijital servislere tüm işlemlerini gerçekleştirebileceğin harika hizmetler serisi de Ozan SuperApp’te! Sen de Ozan SuperApp’i indir, Web dünyasından önce dijital finansta çağ atla!